Wiesz, że ty też byłeś językowym geniuszem?

Jeżeli trafiłeś na tego bloga, to zakładam, że jakąś część życia poświęciłeś nauce języków obcych i wiesz, ile trudu i zaangażowania takie przedsięwzięcie wymaga. Jednak nawet po latach nauki, margines niewiedzy i wątpliwości nie znika. Wciąż może nam brakować słówek, wciąż możemy walczyć ze strukturami gramatycznymi i pewnie nasza wymowa w dalszym ciągu nie będzie wskazywać na native speakera. I nie ma innej rady niż taki stan rzeczy po prostu zaakceptować, bo perfekcję we władaniu obcym językiem jest bardzo trudno osiągnąć. Jest jednak nadzieja dla przyszłych pokoleń. Prace naukowe na temat rozwoju dzieci i ich potencjału przyswajania wiedzy jednoznacznie wskazują na to, że niemowlęta to mali geniusze. Zapoznaj się z kilkoma zadziwiającymi faktami na temat przyswajania języków w pierwszych latach życia i nie tylko:

Dziecko zaczyna przyswajać dźwięki języka jeszcze przed narodzinami, w brzuchu matki.
Niemowlęta rodzą się z 100 bilionami komórek mózgowych i każda komórka wytwarza około 20 tysięcy połączeń. To, czy komórki dokonają tych połączeń, czy też nie, zależy od bogactwa bodźców ze środowiska.
Niemowlę jest w stanie wytworzyć i rozróżnić dźwięki pochodzące ze wszystkich języków świata (i których my jako dorośli nie jesteśmy już w stanie odtworzyć ani rozróżnić).
W pierwszym roku życia neurony zauważają jednak, które dźwięki są wszechobecne (język ojczysty) i stopniowo zanika pamięć o innych dźwiękach. Wystarczy jednak kontakt z obcym językiem w tym wczesnym etapie życia, by temu zanikowi zapobiec! Innymi słowy, język ojczysty jest zakodowany w mózgu, bo jego nauka odbywa się w tym samym czasie, w którym powstają ścieżki przewodzenia nerwowego. Tak samo możemy zakodować obcy język, jeśli rozpoczniemy naukę wystarczająco wcześnie.
Ludzka interakcja jest konieczna do przyswojenia języka. Zostało potwierdzone to w eksperymencie na 9 miesięcznych dzieciach. Przez kilka tygodni jedna grupa niemowląt miała zajęcia językowe z native speakerem z Tajwanu, druga oglądała w tym czasie nagrania lekcji. Wynik? Niemowlęta mające do dyspozycji tylko nagrania nie przyswoiły nowych dźwięków, podczas gdy niemowlęta z drugiej grupy rozróżniały dźwięki obcego języka na poziomie swoich rówieśników z Tajwanu.
Nauka przez zabawę może wydawać się pustym sloganem. Zostało jednak dowiedzione, że aktywuje to centra emocjonalne w mózgu i dzięki temu wspomaga zapamiętywanie. Nauka w tradycyjnej edukacji wiąże się często ze stresem, wymaganiem od dzieci mówienia w obcym języku, gdy nie są jeszcze gotowe. Nie tędy droga.
Muzyka jest jednym ze sposobów, by zaangażować do pracy cały mózg. Kolejny eksperyment dowiódł, że po serii interaktywnych zajęć muzycznych, niemowlęta zaczęły rozpoznawać wzorce w muzyce. Jest to jedna z umiejętności poznawczych, która niezwykle sprzyja nauce języka. Język składa się w końcu z różnorodnych wzorców i schematów, które musimy zrozumieć i przyswoić. Dlatego używanie muzyki w nauce języków uważane jest za jedną z efektywniejszych metod nauczania.
Kontakt z językiem obcym przed 5 rokiem życiem skutkuje zwiększeniem gęstości tkanki mózgowej.
Od 7 roku życia dziecko zaczyna przyswajać wiedzę jak osoba dorosła. Decydujący okres nauki dobiega końca.
Na koniec dodam, że osoby bilingwalne lepiej radzą sobie z rozwiązywaniem problemów i analizą sytuacji w obliczu wielu, zróżnicowanych bodźców. Dlatego oprócz oczywistych zalet władania językiem obcym, języki wzbogacają nasze życie umysłowe, wpływając na rozumowanie, pamięć i uwagę.

Tych z was, których temat zaciekawił zostawiam z wystąpieniem Patricii Kuhl, wyjaśniającej nieco więcej wspomniane eksperymenty. Choć my nie mamy już szans na przyswojenie wiedzy w tempie niemowlaka, myślę, że warto wspomagać naukę i wspólnymi siłami dążyć do reformy systemu edukacji, tak aby brał pod uwagę niesamowite zdolności dziecięcych mózgów.

Źródła:

Adžija M., Sindik J. (2014). Learning of foreign language in pre-school children: evaluation methods in kindergarten’s environment.

Kuhl, P., Tsao, F., Liu, H. (2003). Foreign-Language Experience in Infancy: Effects of Short-Term Exposure and Social Interaction on Phonetic Learning.

Kuhl, P., Zhao, C. (2016). Musical intervention enhances infants’ neural processing of temporal structure in music and speech.

Photo credits: Dakota Corbin on Unsplash